Wyrok WSA w Warszawie: Nieważność mazowieckiego POP w zakresie zakazu używania kominków
Wojewódzki Sąd Administracyjny (WSA) w Warszawie orzekł o nieważności części Mazowieckiego Programu Ochrony Powietrza (POP) dotyczącej zakazu eksploatacji kominków. Decyzja ta, wydana 10 lipca 2023 roku, uchyla kontrowersyjny przepis, który przez trzy lata wprowadzał ograniczenia w używaniu nowoczesnych, ekologicznych urządzeń grzewczych, powodując niepewność wśród mieszkańców województwa mazowieckiego.
Tło sprawy
Mazowiecki POP, przyjęty w 2020 roku, zakazywał używania kominków przez 250 dni w roku – od 25 kwietnia do 31 grudnia – w różnych powiatach regionu. Ograniczenia te miały na celu redukcję zanieczyszczeń powietrza, w tym stężeń benzo(a)pirenu, ale w praktyce rzadko były egzekwowane, co nie zmniejszało poczucia niepewności wśród właścicieli nieruchomości. Przepis budził szczególne kontrowersje, ponieważ dyskryminował spalanie biomasy drzewnej (np. w kominkach), nie wprowadzając analogicznych zakazów dla węgla w dodatkowych źródłach ogrzewania.
Skargę do WSA złożył mieszkaniec jednej z podwarszawskich miejscowości, argumentując, że uchwała narusza jego prawa własności i swobodę zagospodarowania nieruchomości. W postępowaniu aktywnie uczestniczyły organizacje branżowe, które przystąpiły do sprawy: Ogólnopolskie Stowarzyszenie Kominki i Piece, Cech Zdunów Polskich oraz Polskie Forum Klimatyczne. Wsparcie to podkreślało szerszy kontekst – sukces kampanii „Drewno Pozytywna Energia”, promującej ekologiczne aspekty spalania drewna.
Uzasadnienie wyroku
Sąd uznał argumenty skarżącego, stwierdzając nieważność zaskarżonej części POP w zakresie zakazu eksploatacji kominków. Kluczowym zarzutem była nierówność traktowania: program różnicował sytuację osób spalających biomasę od tych używających węgla, co sąd uznał za nieuzasadnione i naruszające zasadę równego traktowania. WSA podkreślił, że właściciel nieruchomości ma interes prawny w kwestionowaniu takich ograniczeń, nawet jeśli nie posiada jeszcze instalacji kominkowej – przepis mógł powstrzymywać inwestycje w ekologiczne ogrzewanie.
Wyrok nie jest jeszcze prawomocny; przysługuje od niego skarga do Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA).
Konsekwencje i perspektywy
Decyzja WSA to przełomowy sukces dla branży kominkowej i zwolenników zrównoważonego ogrzewania drewnem. W praktyce, uchylony zakaz przywraca swobodę używania kominków, ale podkreśla potrzebę aktualizacji programu ochrony powietrza.
Wyrok ten wpisuje się w szerszą debatę o polityce klimatycznej UE, promującej odejście od paliw kopalnych na rzecz odnawialnych źródeł, takich jak drewno. Kampania „Drewno Pozytywna Energia” zapowiada dalsze działania na rzecz edukacji i lobbingu za ekologicznymi rozwiązaniami grzewczymi.